Flyer

Journal of FisheriesSciences.com

  • Journal h-index: 32
  • Journal CiteScore: 28.03
  • Journal Impact Factor: 24.27
  • Average acceptance to publication time (5-7 days)
  • Average article processing time (30-45 days) Less than 5 volumes 30 days
    8 - 9 volumes 40 days
    10 and more volumes 45 days
Awards Nomination 20+ Million Readerbase
Indexed In
  • Academic Journals Database
  • Genamics JournalSeek
  • The Global Impact Factor (GIF)
  • China National Knowledge Infrastructure (CNKI)
  • CiteFactor
  • Electronic Journals Library
  • Centre for Agriculture and Biosciences International (CABI)
  • Directory of Research Journal Indexing (DRJI)
  • OCLC- WorldCat
  • Proquest Summons
  • Publons
  • MIAR
  • Advanced Science Index
  • International committee of medical journals editors (ICMJE)
  • Euro Pub
  • Google Scholar
  • J-Gate
  • Chemical Abstract
  • SHERPA ROMEO
  • Secret Search Engine Labs
  • ResearchGate
  • University of Barcelona
Share This Page

- (2010) Volume 4, Issue 1

Characterization by microphotography of larval and prejuvenile stage of discus fish (Symphysodon spp.)

Ihsan Çelik*

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi, Terzioglu Kampüsü, Çanakkale

Corresponding Author:
Ihsan ÇELIK
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi, , 17100, Çanakkale- TÜRKIYE
Tel: (+90 286) 218 00 18 / 1594
Fax:
(+90 286) 218 05 43
E-mail: ihsancelik@comu.edu.tr
Visit for more related articles at Journal of FisheriesSciences.com

Abstract

In this study, the morphological development of the larvae of discus fish (Symphysodon spp.) produced under laboratory conditions was observed as of their hatching day until the 32nd day. Larvae were obtained from three pairs of broodstock kept in 60L glass aquaria. All larvae were collected from a single batch and they were kept in the broodstock tank for 32 days. A sample of five individual larva was randomly collected everyday starting at day 1, until 10 DAH and collected every other day 10 DAH between 32 DAH. The larvae were fixed in any solution, were examined under light microscope and photographed using a color video camera. The yolk sac was 1/3 of total length at 1st day that was 1/6 of total length within 4 days. At 3 days, the mouth was open and exclusively rely on exogenous food. Fecal feces was observed from anus at 4 days. There were adhesive glands on the head until 10 days. The body pigmentation was transparent for 7-9 days that increased after 10-15 days. The larvae body shape was disc form like their parents at 30-32 days. The stres bants on the lateral appeared in this period. Larval and prejuvenile period had finished at 30-35 days.

Keywords

Discus, Symphysodon, Larvae, Prejuvenile, Morphology, development

Giris

Diskus (Symphysodon spp..) tüm dünyada çok talep gören ve ekonomik degeri yüksek bir akvaryum baligidir (Chong vd., 2002). Orijini Amazon Havzasi olmasina karsin Malezya, Tayland, Endonezya ve Singapur gibi ülkelerde yogun olarak üretilerek pek çok ülkeye ithal edilmektedir (Koh vd.,1999; Din vd., 2002; Chong vd., 2002). Bu nedenle akvaryum baliklarinin üreme biyolojisi, embriyonik ve larval gelisimleri, besin ihtiyaçlari ve ekolojileri hakkinda güncellenen bilgilere ihtiyaç duyulmaktadir (Chong vd., 2002; Chelappa vd., 2005). Bununla birlikte bu tür hakkinda dünya genelinde bilimsel düzeyde yapilmis arastirma ve makale miktari oldukça sinirli sayidadir (Chelappa vd., 2005) ve diskus üretimi Cichlidae familyasinin pek çok üyesinden daha zordur (Degani, 2003). Yetistiricilere yönelik türe özel protokollerin olusturulabilmesi için, çalisilan türün yumurtadan çikistan itibaren ergin birey oluncaya kadarki zaman periyodunda ne tür degisimler geçirerek gelistiginin bilinmesi, olusturulacak protokollerin güvenirliligini arttiracaktir.

Balik yetistiriciliginde, larval asamada ilk beslenme periyodunda yaygin olarak kullanilan Artemia, süs baliklari yetistiriciliginde de benzer sekilde kullanilmaktadir. Bu dönemde larvalarin Artemia ile beslenme protokolü yasama oranini dogrudan etkilemektedir. Dolayisiyla larvalara kaçinci günden kaçinci güne kadar Artemia girilecegi hem larval yetistiricilik basarisi hem de isletme ekonomisi açisindan önemlidir. Sürekli artan Artemia fiyatlari baz alindiginda diskus larvalarinin 7.günden 30-40. günlere kadar yalnizca Artemia ile beslenmesi çok ekonomik degildir (Chong vd., 2002). Bu sürenin daha da kisaltilabilmesi amaciyla diskus baliklarinin larval gelisim özelliklerinin bilinmesi Artemia ve diger yemlerin verilme süresinin ayarlanabilmesine yardimci olabilecektir. Dolayisiyla yogun üretim yapan isletmeler için bir kalemde maliyet kazanci saglanmasi yönünde etkili olabilecektir.

Diger yandan, larval gelisim özelliklerinin tanimlanmasiyla bu dönemde karsilasilan hastalik ve ölümlere neden olabilen etmenlerin ortaya çikarilabilmesi mümkündür. Larvalarin mikro düzeyde gözlenmesi ile bu tip aksakliklarin ortadan kaldirilabilmesi daha kolay olacaktir.

Materyal ve Metot

Larvalar, laboratuar sartlarinda üretime alinan total boylari 12-17cm olan 3 disi 3 erkek, 2 yas üstü anaçtan elde edilmistir. Üretim tanklarinda 14 saat aydinlik, 10 saat karanlik foto periyot uygulanmis, anaçlar yalnizca ticari kuru yemle (Tetra Discus, Almanya) beslenmistir. Ilk bir aylik dönemdeki larva büyütme periyodu ve üretim asamasinda sehir sebeke suyu ve ters ozmoz suyu karisimi kullanilmistir. Su sicakligi 29 ±0.5ºC, pH 5-6.5, toplam Alman sertligi 2-4 dH, iletkenlik 100-300μS seviyelerinde tutulmustur. 32 günlük gözlem boyunca larvalar anaçlarin vücutlarindan salgiladiklari mukus ve yumurtadan çiktiktan sonraki 6. günden itibaren disaridan verilen Artemia ile beslenmislerdir. . Hacmi 60 L olan üretim tankindan larval gelisimin tespiti için ilk 10 gün her gün daha sonraki günlerde 2 günde 1 periyodik olarak 5’ er adet larva örneklenmistir. Üretim tankindan alinan larvalar hiçbir fiksasyon islemine tabi tutulmadan larval gelisimin gözlenmesi ve görüntü alinabilmesi için Olympus SZX 7 marka mikroskop ve Q Imaging mikrofotografi cihazindan yararlanilmistir. Fotograflarin düzenlenmesinde Adobe Photoshop 7.0 office programi kullanilmistir.

Bulgular ve Tartisma

1.gün (Total boy; 4.5-4.68mm, Standart boy; 4 – 4.45mm, 29±0.5ºC )

1.günden 32. güne kadar gelisimleri gözlenen larvalarin fotograflari çekilmis ve morfolojik gelisim verileri kaydedilmistir. Larvalarin yumurtadan çiktiklari gün 1.gün kabul edilmistir. Buna göre diskus larvalarinin 1. günde total boyun 2/3’ü kadar büyük bir besin kesesine sahip seffaf bir görünümde oldugu tespit edilmistir (Sekil 1). Gözlerin koyu siyah bir nokta seklinde, tipik bir balik larvasi formunda oldugu gözlenmistir (Sekil 2a).

FisheriesSciences-Morphological-structure

Sekil 1. Diskus larvalarinin 1-6. günlerde morfolojik gelisim görüntüleri. G; göz, PM; pre-anal miyomer, PY; primordial yüzgeç, PsM; post-anal miyomer, N; notokord, A; anüs, BK; besin kesesi, YB; yapisma bezleri (adhesive glands veya cement glands), KY; koroid yarigi, NU; notokord ucu, Pg; pigmentasyon, Ag; agiz, DS; kan dolasim sistemi, M; melamoforlar pigmentleri, My; miyomerler, Ky; kaudal yüzgeç, DY; dorsal yüzgeç, Py; pektoral yüzgeç, Ölçüm skalasi; 1mm.
Figure 1. Morphological structure of a discus larvae 1-6 DAH. G; eye, PY; primordial fin, PM; pre-anal miyom, PsM; post-anal miyom, N; notochord, A; anus, BK; yolksack, YB; cement glands KY;
choroid, NU; tip of the notochord, Pg; pigmentation, Ag; mouth, DS; cardiovascular system, M; melanophore pigment granules, My; miyoms, Ky; caudal fin, DY; dorsal fin, AY; anal fin, B; gut, YB; cement glands. Scale bar 1mm.

Agiz olusmamis (Sekil 2a), anüs açilmamis kafanin üst kisminda yapisma bezleri (=adhesive glands ya da cement glands) vasitasiyla larvalarin bir yüzeye yapisik sekilde durdugu tespit edilmistir (Sekil 2a). Bu dönemde aralikli olarak seri kuyruk hareketleri gözlenmis, kafa bölgesinde kafatasini olusturan iskelet yapi ve daha sonra gelismis beynin yer alacagi bosluk seffaf olarak görüntülenmistir. Yüzgeçler olusmamistir, ancak primordial yüzgeç kivrimi sagital düzlem içinde iyi gelismistir. Melanoforlar besin kesesi üzerinde ve ventral yüzgeç kivriminin vücutla birlestigi bölgelerde daginik sekilde yayilim göstermistir. Vücut dorsalinde ve kafa bölgesinde pigmentasyon görülmemistir. Gözlerdeki pigmentasyon oldukça yogun ve gözler yari saydam yapidadir. Mikroskop gözlemlerinde larvanin disindan otolitler rahatlikla görülebilmektedir. Kalp atisi hareketleri gözlemlenebilmektedir (Sekil 2a). Ilk günde primordial yüzgeç ince bir hat seklinde belli iken kuyruk bölgesinde notokord ucunda her hangi bir kivrilma gözlenmemistir (Sekil 1).

FisheriesSciences-head-discus-larvae

Sekil 2. 1,2 ve 3.günlerde diskus larvalarinin kafa bölgeleri, a: 1.gün, b: 2.gün, c ve d: 3.gün. G; göz, PY; primordial yüzgeç, N; notokord, BK; besin kesesi, YB; yapisma bezleri , KK; kafatasi kemigi (cranium), I; isitme organi (otosist), O; otolit, K; kalp, DS; kan dolasim sistemi, M; melanoforlar pigmentleri, My; miyomerler, , S; solungaçlar, Ky; kaudal yüzgeç, , Py; pektoral yüzgeç, Ölçüm skalasi; 1mm.
Figure 2. The head of discus larvae 1,2 and 3 DAH. a: 1st day, b: 2nd day, c ve d: 3rd day. G; eye, PY; primordial fin, N; notochord, BK; yolksac, YB; cement glands, KK; cranium, I; otosist, O; otolith, K;
heart, DS; cardiovascular system, M; melanophore pigment granules, My; miyoms, , S; gills, Ky; caudal fin, , Py; pectoral fin. Scale bar 1mm.

2.gün (Total boy; 4.84 mm, Standart boy; 4.62mm, 29 ±0.5ºC )

2. günde agiz ve çeneler olusmus (=sekillenmis) ve hareketlidir. Kalp ve ventral yüzgeç çukuru, embriyonik solunum agi, lateralden açikça görülebilmektedir. Yapisma bezleri daha dikkat çekici ve 1.günde bitisik olan bezler 2. günde kafanin ve burnun üst bölgelerinde ayri ayri görülmektedir. Notokord ucu hafifçe kivrilmis görünümde olsa da tam bir kivrilma gözlenmemistir (Sekil 1, 2b). Besin kesesinin üstünde pigmentasyon artmistir. Bir önceki gün pigmentasyon görülmeyen kafa ve dorsal bölgelerde pigmentasyon yogunlasmistir. Primordial yüzgeç kuyruktan bas bölgesine dogru genislemistir (Sekil 4e). Gözdeki pigmentasyon yogun ve isik geçirmez formdadir (Sekil 2b). Besin kesesi biraz daha küçülmüstür. Ilk gün tamamen seffaf olan kafa bölgesi 2. gün daha az seffaf yildiz seklindeki melanofor pigmentleri artmistir. Göz daha belirgin, göz bebegi net olarak ayirt edilebilmektedir (Sekil 2b). Primordial yüzgeç gelisimi devam etmekte, kan damarlari gelismekte, post-anal miyomerler daha genislemis ve belirginlesmis, miyomerler tek tek görülebilmektedir. Bu günde kafa ve vücut bölgesindeki pigmentasyon yogunlugu ve bir önceki güne nazaran seffafligin giderek azaldigi Sekil 2b’ de görülmektedir. Agiz ve çenelerin olusumu net agzin açilmak üzere oldugu tespit edilmistir. Diger yandan sindirim kanalinin uzadigi göze çarpmaktadir. Karin bölgesindeki pigmentasyon miktarinda artis olmustur.

3.gün (Total boy; 5.63-6 mm, Standart boy; 5.34 mm, 29 ±0.5ºC )

Besin kesesi oldukça küçülmüs total vücut uzunlugunun yaklasik 1/5’ i oranindadir. Bugün larvalar kendi baslarina kisa zamanli serbest yüzebilmektedir. Larvalar 3. günde anaçlarin vücutlarindan salgiladiklari mukus ile beslenmeye baslamistir. Yapisma bezleri bariz bir sekilde belirgindir (Sekil 2c). Primordial yüzgeç kafa bölgesine dogru genislemistir. Besin kesesi üstünde, lateralden bakildiginda notokordun alt ve üst kisimlarinda özellikle de kafa bölgesinde pigmentasyon yogunlasmistir. Pelvik ve pektoral yüzgeçler tamamen aktif durumdadir. Kaudal yüzgeç içinde notokord kivriminin (=flexion) daha belirginlestigi gözlenmistir (Sekil 4f).

Agiz açilmistir ve agiz açikligi 330-360 mikrondur. Solungaç kapaklari seffaf ve açikça gözlenebilmektedir (Sekil 2c). Primordial yüzgecin dorsalde kafa bölgesinde yakin yerlerde ventralde de anüse yakin yerlerde daha gelismis oldugu görülmektedir. Pektoral yüzgeçler yukaridan bakildiginda daha net görülmektedir (Sekil 2d).

4.gün (Total boy; 5.9-6.25 mm, Standart boy; 5.3mm, 29 ±0.5ºC )

Besin kesesi azalmis (total boyun 1/6’ si) ve anüs aktif durumdadir. Disaridan alinan besinlerin sindirim sisteminden sonra diski olarak atilimi bu günde görülmektedir. Anüste fekal pelet gözlenmistir. Kafa bölgesindeki yapisma bezleri 4. günde de aktif durumdadir. Kaudal yüzgeç isinlari olusmustur. Kafa bölgesindeki yogun siyah pigmentasyonun yani sira turuncu pigmentasyon görülmektedir (Sekil 1). Bir önceki güne göre larvalar daha uzun süre ve kesintisiz yüzebilmektedir. Yapisma bezleri hala mevcuttur. Larvalar bir taraftan anaçlarin mukusu ile beslenirken bir taraftan da ortama girilen Artemia’lari alabilmektedir. Agiz açikligi 340- 370 μm civarindadir. Özellikle kafa bölgesinde artis gösteren renkli pigmentlerin ilk iki günlük larvalardaki seffaf görünümü tamamen ortadan kaldirdiklari görülmektedir.

Disaridan alinan besinlerin anüse dogru uzamis görüntüsü dikkat çekmektedir. Üçüncü günde kaudal kuyruk bölgesinde notokord ucunun yukari dogru kivrilmasi ve damar demetinin de asagi dogru yayilim gösterdigi görüntünün yerini 4. günde notokord kivrimindaki netlik ve kaudal yüzgeç isinlarinin olusumu almistir (Sekil 4g). Bugüne kadar kafa bölgesine göre daha seffaf olan kuyruk bölgesindeki pigmentasyonlarinda arttigi ve kas yapisinin da bu bölgede daha kalinlastigi gözlenmistir.

FisheriesSciences-notochord-flexion

Sekil 4. 2,3,4 ve 5. günlerde larvanin kuyruk bölgesi, notokord ucu ve flexion olusumu, e: 2. gün, f: 3.gün, g: 4.gün, h: 5.gün. N; notochord, Pg; pigmentasyon, My; miyomerler, U;urostil, Dd;
damar demeti. Ölçek skalasi 1mm.
Figure 4. Fin, notochord and flexion of discus larvae 2,3,4 and 5 DAH. e: 2. gün, f: 3.gün, g: 4.gün, h: 5.gün. N; notochord, Pg; pigmentation, My; miyomer, U; urostil, Dd; vescular braches. Scale bar 1mm.

5.gün (Total boy; 7.02 mm, Standart boy; 5.97 mm, 29 ±0.5ºC)

Kaudal yüzgeç isinlari daha belirgin ve hatlari keskindir (Sekil 1, 4h). Bu dönemde larva EG Artemiayi alabilmektedir. Dorsal ve anal yüzgeçlerde ayrismalar görülmeye baslamistir. Ancak yine ince ve seffaf görünümdedirler. Vücudun tamaminda pigmentasyon yayilmis, kafa bölgesi artik seffaf degildir. Dorsal ve anal yüzgeçler kuyruk yüzgecinden hafif kivrimlarla ayrilmaya baslamistir. Kafa bölgesindeki yapisma bezleri hala ortadan kalkmamistir. 5 günlük larva dogrudan EG Artemia ile beslenebilmektedir.

6.gün (Total boy; 8.05 mm, Standart boy; 6.79 mm, 29 ±0.5ºC )

Dorsal yüzgeç daha genislemis ve kafanin tepe kismina yakin bölümlerinde bariz bir sekillenme görülmektedir. Hava kesesi disaridan bakildiginda net olarak görülmektedir (Sekil 1). Yedinci gün olmasina ragmen yapisma bezleri hala mevcuttur (Sekil 3). Bagirsak kivrimlari net olarak gözlenebilmekte, dorsal ve anal yüzgeç isinlari belirginlesmeye baslamis durumdadir. Kaudal yüzgeç isinlari hatlari kalinlasmis ve vücut ile yüzgecin hatlari keskinlesmistir (Sekil 3). Notokord ucu artik disaridan bakildiginda görülmemektedir. Kuyruk bölgesindeki pigmentasyon biraz daha artmistir. Vücuda lateralden bakildiginda notokord ve kaslarin üstü koyulasmis görünümde, omurga ve yüzgeç kemikleri ayirt edilebilmektedir (Sekil 3).

FisheriesSciences-Morphological-structure-discus

Sekil 3. 7.gün diskus larvalarinin dis görünüsü. DY; dorsal yüzgeç, AY; anal yüzgeç, B; bagirsak, YB; yapisma bezleri. Ölçüm skalasi; 1mm.
Figure 3. Morphological structure of a discus larva 7 DAH. DY; dorsal fin, AY; anal fin, B; gut, YB; cement glands. Scale bar 1mm.

10 - 20. günler arasi

Vücut boyunca pigmentasyon yogunlasmis, dorsal ve anal yüzgeç gelismis olsa da henüz ergin bireydeki gibi sekillenmemistir (Sekil 5). Yapisma bezlerinin oldugu yerler belli olsa da oldukça küçülmüs ve islevselligini kaybetmislerdir (Sekil 5). Vücutta renkli dis görünüm ortaya çikmis ve pigmentasyon yogunlasmis olsa da hava kesesi ve dolu mide açikça gözlenebilmektedir (Sekil 5). Larvanin iskelet yapisi gelismeye ve sekil degistirmeye devam etmektedir (Sekil 5). 14. güne gelmis larvanin hala ergin birey vücut formunda olmadigi görülmektedir (Sekil 6). Dorsal ve anal yüzgeçler daha da gelismis, renkleri biraz daha koyulasmis durumdadir.

FisheriesSciences-Discus-larvae

Sekil 5. 10. ve 14. günlerde diskus larvasi. YB; yapisma bezleri (adhesive glands veya cement glands), m; mide.Ölçüm skalasi; 1mm.
Figure 5. Discus larvae 10 and 14 DAH. YB; cement glands (adhesive glands), m; stomach. Scale bar 1mm.

18-22. günlerde larvalar hala Artemia ile beslenmeye devam etmekte, 20.günlere kadar fuziforma benzer sekilde olan vücut bu günlerde biraz daha lateralden dorsal ve ventrale dogru genislemektedir (Sekil 6). Bu günlerde Artemianin yaninda toz yemde girilerek kuru yeme geçis periyodu baslatilabilmektedir.

FisheriesSciences-Discus-juveniles

Sekil 6. 20. ve 32. günlerde jüvenil boya ulasmis diskus bireyleri. HK; hava kesesi, Ky; kaudal yüzgeç, DY; dorsal yüzgeç, AY; anal yüzgeç, m; mide, Sb; stres bantlari, Sk; sindirim kanali.
Figure 6. Discus juveniles after 20 and 32 days after hatching (DAH). HK; swim bladder, Ky; caudal fin, DY; dorsal fin, AY; anal fin, m; stomach, Sb; stress bands, Sk; digestive tract.

30-32. günler (Total boy; 19.4 mm, Standart boy; 15.2 mm, 29 ±0.5ºC )

Diskus yavrulari yumurtadan çiktiktan sonra 28-35. günlerde larval gelisimin tamamlandigi yavru bireylerin ebeveynlerine benzedikleri prejüvenil asamaya gelmislerdir. Yaklasik bir aylik larval dönemde vücudun özellikle organlarin yer aldigi vücut boslugunun oldugu gövde bölgesindeki seffaf görüntü tamamen ortadan kalkmis, bunun yerini yogun pigmentasyonlu dis görünüm almistir. Vücudun her iki yaninda stres bantlari belirginlesmis, gözün üstündeki ve kaudal saptaki bantlar daha koyu ve siyah (Sekil 6) renk almistir. 32 . günlerde daha yuvarlak ve diske benzer bir vücuda sahip olan diskuslar bu dönemde ortalama 1.5-2 cm vücut uzunlugundadirlar, büyüme devam etmektedir (Sekil 6). Büyüyüp ergin birey olduklarinda genlerindeki orijinal renkleri ortaya çikacak olan yavrular bu dönemde ergin hallerine hiç benzemeyecek kadar renksizdirler. Bu tip dogal renklenme ancak üçüncü aylardan sonra görülmeye baslamaktadir.

Balik larvalari ile ilgili bilimsel dokümanlar, ihtiyoloji, morfolojik ve fizyolojik islevlerin karsilastirilmasi, limnoloji, biyolojik osinografi, balikçilik bilimleri, akvakültür, uygulamali çevrebilim ve davranis ekolojisi gibi pek çok disiplinde arastirma konusu olarak ele alinmaktadir (Webb, 1999). Bu yüzden de özellikle ekonomik türlerin larval morfolojisi, gelisimi, büyümesi, davranis ve ekolojisi hakkinda ayrintili ve güncellenmis sentezlere ihtiyaç vardir. Diskus baliklarinin larval ve prejüvenil gelisimleriyle ilgili herhangi bir bilimsel çalismayla karsilasilmamasi, bu çalismada ortaya konan sonuçlarin önemini arttirmaktadir.

Baliklarda larval safha preflexion, flexion ve postflexion gibi üç asamada tanimlanmistir (Kendall vd., 1984; Jimenez- Rosenborg vd., 2006). Bu çalismada flexion öncesi ve sonrasi larval safha gözlenmistir. Ancak gelisim parametreleri gün gün kaydedilmistir.

Yumurtadan çiktiktan sonraki haftada 1.güne nazaran iki kattan fazla vücut boyuna erisen diskuslarin bu kadar hizli gelismelerine bakildiginda precocial larva (hizli gelisip kisa sürede jüvenil olan larva) oldugu düsünülse de vücut metamorfozunun tamamlanarak ergin bireye benzer vücut formuna kavusmasi bir aydan fazla zaman almaktadir. Bu açidan bakildiginda diskus larvalarinin altricial larva oldugu tespit edilmistir. Altricial larvada çene, göz, bagirsak ve yüzgeçlerin olusumu precocial larvaya göre daha uzun zamanda olmaktadir (Webb,1999). 3. günde disaridan yem almaya baslayan larvalarin agiz açikliginin 330-360 mikron 4. gün 10 mikron civarinda artmis olmasi bu dönemde ortama girilebilecek rotifer, Artemia v.b. gibi canli yemlerin önemini ortaya koymaktadir. Besin kesesinin tamamen tükenmesi üç günden daha uzun sürse de ilk üç günden sonraki bir iki gün içinde disardan beslenmeyen larvalarda yüksek oranlarda (>%80) mortalite gözlenmistir. Su sicakligina ve isik periyoduna bagli olarak besin kesesinin kullanim süresinde uzamalar olsa da kesenin tamamen bitmesi beklenmeden ortama canli yem girilmelidir.

Bu konuda, farkli balik türlerinde larval gelisim özelikleri arasinda önemli farkliliklar mevcuttur. Palyaço (Amphiprion percula) baliklarinda agiz açilimi henüz yumurtadan çikmadan embriyonik safhada olurken (Önal vd., 2008; Gordon ve Hecht, 2002), Cichlasoma dimerus ‘ ta yumurtadan çiktiktan sonraki 3. gün agiz açilmaktadir (Meijide ve Guerrero, 2000). Diger yandan yine bir akvaryum baligi olan zebra larvalarinda (Brachydanio rerio), melek baliklarinda (Pterophyllum scalare) ve pek çok Cichlidae üyesinde de yumurtadan çiktiktan sonraki ilk bir hafta içerisinde agiz açilmaktadir. Bu çalismada da diskus larvalarinin agizlarinin 3. gün açildigi bulgusuna ulasilmistir.

Yapisma bezleri (= cemend glands = adhesive glands), yumurtalarini substrata birakan ciklit türlerinin hemen hepsinde tanimlanmistir (Meijide ve Guerrero, 2000). Hatta agizda kuluçkalayanlarda da bu bezlerin izlerine rastlandigi rapor edilmistir (Peters ve Berns, 1982; Meijide ve Guerrero, 2000). Cichlasoma dimerus kuluçkadan sonraki ilk 5 gün kafa bölgesindeki yapisici bezleri subsrata tutunmak için aktif olarak kullanmaktadirlar (Meijide ve Guerrero, 2000). Diskus larvalarinda da diger ciklit türlerindekine benzer kafa bölgesinde yapisma bezleri mevcuttur. Bu bezler yumurtadan çiktiktan sonraki ilk 3-5 gün aktif olarak kullanilirken 10. günlere dogru yavas yavas ortadan kaybolmaktadir. Diskus larvalarinin morfolojik gözlemlerinde hava kesesi 6. günde görülmüstür. Ancak ayni türün histolojik larval gelisiminin tanimlandigi bir çalismada hava kesesinin 5. günde sistigi rapor edilmistir (Çelik, 2008).

Yapisici bezlerin aktivasyonunun hava kesesinin fonksiyonellestigi günlere kadar devam etmesi arasinda bir iliski söz konusudur. Birinci günden itibaren küçülen ve ilerleyen günlerde yok olacak olan bu yapisici bezlere, larvanin henüz yüzmeye basladigi ancak yeterince güçlü olmadigi 3-5. günlerde, küçük partiküller yapisabilmekte ve larvanin ölümüne neden olabilmektedir. Buradan yola çikarak larva büyütme tanklarinda her hangi bir yüzey alanda yem, diski atiklari veya buna benzer baska partiküler maddelerin bulunmamasi larval yasama oranini etkileyici bir faktördür. Cichlasoma dimerus serbest yüzmeye ve disaridan besin almaya 5.günden sonra baslarken (Meijide ve Guerrero, 2000) diskuslar serbest yüzmeye ve disaridan besin almaya 3. gün baslamaktadirlar. 3. günde serbest yüzme kisa mesafeli ve kisa süreli yapilirken 4 ve 5. günlere dogru larvalarin serbest yüzme süreleri ve mesafeleri artmaktadir.

20. günlerde yalnizca Artemia ile beslenen larvalar bu günlerden itibaren yaklasik 5-7 gün içinde toz yeme geçebilmektedirler. Balik larvalarinda toz yeme geçis yasinda bagirsak ve midenin tamamen olustugu ve sindirim sisteminin tamamen islevsel oldugu (Kestemont vd., 2007) göz önüne alindiginda diskus larvalarinda da 20. günlerde toz yeme geçis yapilabilmesi bu günlerde sindirim sisteminin islevselligi hakkinda fikir vermektedir. 30. günlerde ebeveynlerinin vücut formuna benzer vücuda sahip olan larvalarin pH’ in asidik olmasi sartiyla artik normal musluk sularinda gelisim gösterdikleri tespit edilmistir. Uygun besleme ve bakim protokollerinin de 2.-3. aylarda satis boyuna gelebilmektedirler. Diskus larvalari ile yapilan bir baska çalismada (Savas, 2001) 15.günde larvalarin 7.9- 8.5mm boyda oldugu bildirilirken bu çalismada 10. günlerde larvalarin 10-10.5mm total boylarda oldugu tespit edilmistir (Sekil 7). Bunun yani sira ayni batindan alinmis larvalarin arasinda bile boy-agirlik farkliliklari görülmüstür. Yumurtadan çiktiktan sonraki 1-3 ay içinde ayni yastaki ve ayni akvaryumdaki diskuslarin arasinda da bariz boy farklari görülmüstür.

FisheriesSciences-standard-length-yolksack

Sekil 7. Larvalarinin ilk bir aylik dönemde standart boy ve besin kesesi boyutlarinda gözlenen degisim tablosu.
Figure 7. Development of standard length and yolksack size of discus larvae in first one month.

Larval ve prejüvenil gelisimin dis morfolojik görüntülerle tanimlandigi bu çalisma ayni türün larvalarinin histolojik kesitlerinin alindigi bir baska çalisma ile tamamlanabilir. Burada larval gelisime dair sunulan bilgilerin ilerleyen dönemlerde yapilacak olan histolojik çalismalarda daha ayrintili ortaya konulabilecegi ve yeni fikirlerin dogmasina kaynak teskil edebilir. Bunun yani sira larvalari bu kadar ayrintili inceleme firsati bulamayan ticari üreticiler için istifade edebilecekleri veriler kuvvetle muhtemeldir.

Sonuç

Sonuç olarak, ekonomik degeri yüksek bir akvaryum baligi olan diskus baliginin larval asamasi morfolojik gözlemlerle kaydedilmistir. Bu türün larval safhasinda, kafa bölgesinde 3 çift yapisma bezinin, özellikle ilk 15 günde, fonksiyonel oldugu tespit edilmistir. Diger yandan besin keseleri ilk bir haftada tamamen tükenen larvalarin agizlari 3. günde açilmaktadir. 4.günden itibaren disaridan besin alabilen larvalar 20-25. günlerden sonra toz yeme adapte olabilmektedirler. 30. günlerden sonra ebeveynlerin vücut seklini alan jüvenillerde deri rengi hala kahverengi- gri tonlardadir. Bu çalismada ortaya konan veriler, ticari diskus yetistiriciligi yapan profesyonel üreticiler için, larva yetistirme protokollerinin olusturulma asamasinda ip ucu olma özelligi tasimaktadir.

Kaynaklar

Çelik, I., (2008), Diskus Baliklarinda (Symphysodon spp.) Üremeye Etki Eden Faktörlerin Belirlenmesi ve Larval-Jüvenil Gelisim Özellikleri, Doktora Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.

Chelappa, S., Camara, M.R., Verani, J., (2005), Ovarian Development In The Amazonian Red Discus, Symphysodon discus Heckel (Osteichthyes: Cichlidae), Brazilian. Journal Biology, 65(4): 609-616. doi:10.1590/S1519-69842005000400007

Chong, A.S.C., Hashim, R.., Lee, L.C., Ali, A., (2002), Characterization of Protease Activity in Developing Discus Symphysodon aequifasciata Larva, Aquaculture Research, 33: 663-672. doi:10.1046/j.1365-2109.2002.00702.x

Degani, G., (2003), Genetic Variation in Strains of Discus (Symphysodon aequifaciata) Using RAPD PCR. The Israeli Journal of Aquaculture- Bamidgeh, 55(2): 86-93.

Din, G.Y., Zugman, Z., Degani, G., (2002), Evaluating Innovations in The Ornamental Fish Industry: Case Study of a Discus, Symphysodon aequifasciata, Farm, Journal of Applied Aquaculture, 12 (2): 31-50. doi:10.1300/J028v12n02_02.

Gordon, A, K., Hecht, T., (2002), Histological Studies on The Development of The Digestive System of The Clownfish Amphiprion perculaand The Time of Weaning, Journal of Applied Ichthyology, 18: 113-117. doi:10.1046/j.1439-0426.2002.00321.x

Jimenez- Rosenborg, S.P.A.., Gonza´ Lez- Navarro, E.A., Saldierna-Marti´ Nez, R.J., (2006), Larval, Prejuvenile and Juvenile Development of Eucinostomus currani, Journal of Fish Biology, 69: 28–37. doi:10.1111/j.0022-1112.2006.01029.x.

Kendall, A.W., Jr., Ahlstrom, E.H., Moser, H.G., (1984), Early Life History Stages of Fishes and Their Characters, Special Publication American Society of Ichthyologists and Herpetologists, 1: 11-22.

Kestemont, P., Xuenliang, X., Hazma, N., Maboudou, J., Toko, I.I., (2007), Effect of Weaning Age and Diet on Pikeperch Larviculture, Aquaculture, 264: 197-204. doi:10.1016/j.aquaculture.2006.12.034

Koh, L., Khoo, G., Fan, L.Q., Phang, V.P.E., (1999), Genetic Diversity Among Wild Forms and Cultivated Varieties of Discus (Symphysodon spp.) as Revealed by Random Amplied Polymorphic DNA (RAPD) Fingerprinting, Aquaculture, 173: 485-497. doi:10.1016/S0044-8486(98)00478-5

Meijide, F.J., Guerrero, G.A., (2000), Embryonic and Larval Development of a Substrate-Brooding Cichlid Cichlasoma dimerus (Heckel, 1840) Under Laboratory Conditions, Journal of Zoology, London, 252: 481-493. doi:10.1111/j.1469-7998.2000.tb01231.x

Önal, U., Langdon, C., Çelik, I, (2008), Ontogeny of The Digestive Tract of Larval Percula Clownfish, Amphiprion percula (Lace´pe`de 1802): A Histological Perspective, Aquaculture Research, 39: 1077-1086. doi:10.1111/j.1365-2109.2008.01968.x Peters, H.M., Berns, S., (1982), Die Maullbrutpflege der Cichliden. Untersuchungen zur Evolution eines Verhaltensmusters, Zeitschrift für Zoologische Systematik und Evolutions-forschung, 20: 18-52. Savas, E., (2001), Diskus Baliklarinda (Symphysodon spp.) Larval Gelisim ve Gelisme Üzerine Etkili Faktörler, Doktora Tezi, Istanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Istanbul.

Webb, J.F., (1999), Larvae in Fish Development and Evolution, in Hall and Wake, eds, The Origin and Evolution of Larval Forms, 110- 112, Elsevier Inc., Amsterdam.1079